Ο κόσμος είναι καλύτερος ανάποδα!

Ο Τάσος είναι μαθητής της Γ' Λυκείου. Ήρθε στην Ελλάδα απ' το Καζακστάν πριν 9 χρόνια. Πέρασε όλες τις δυσκολίες του μετανάστη: συμμαθητές που κοροϊδεύανε, μπάτσοι που προσβάλανε, εργοδότες που εκμεταλλευόντουσαν... Στάθηκε στα πόδια του (ή μάλλον στα χέρια του) χάρη στο breakdance.
 

ΦΩΤ: Γεράσιμος Δομένικος

Τον Τάσο τον συναντήσαμε πρώτη φορά πριν 6 μήνες. Ήταν ανάποδα. Το κεφάλι στο έδαφος, ένα κράνος για προστασία, κορμός και πόδια στριφογύριζαν. Μόλις γύρισε κανονικά, του πιάσαμε την κουβέντα. «Ένα λεπτό να πάρω ανάσα» μας είπε. Είχε μια μικρή προφορά. Μάθαμε ότι είναι Ρωσοπόντιος, 18 χρονών, μαθητής στο 4ο Λύκειο Μενιδίου. Του προτείναμε να έρθει να χορέψει στο Schoolwave. «Γιατί όχι;» είπε και χαμογέλασε συγκρατημένα.

Από τότε τον συναντήσαμε πολλές φορές. Όσο τον γνωρίζαμε, τόσο πιο πολύ τον εκτιμούσαμε. Πάει σχολείο, εργάζεται, χορεύει, όλα τα κάνει μόνος του. Μπροστά του τα περισσότερα παιδιά με τα αγωνιστικά φουλάρια και τα πανό είναι λαπάδες. Η συνέντευξη έγινε κάποια στιγμή τον Ιούνιο. Μιλούσε, όπως πάντα, κοφτά και χαμηλόφωνα.

Ζεις μόνος σου;  
Ζω με τη μητέρα μου. Μαζί ήρθαμε στην Ελλάδα από το Καζακστάν όταν ήμουν 9 χρονών.
Ήξερες ελληνικά;
Όχι. Πήγα σε σχολείο. Έμαθα πρώτα την αλφαβήτα και σιγά-σιγά τα υπόλοιπα. 
Το ελληνικό σχολείο πώς σου φάνηκε; 
Ήταν λες κι ήρθα σε άλλο πλανήτη…

Σοκ;
Ναι! Έπρεπε να μπω στο κλίμα, να μάθω να μιλάω, να συνηθίσω τον κόσμο, να φέρομαι όπως φέρονται αυτοί… Με είχαν βάλει και σε χαμηλότερη τάξη για να μάθω τη γλώσσα κι εγώ ντρεπόμουνα που ήμουν μεγαλύτερος. Προσπαθούσα να αργώ στις προσευχές, για να μην στέκομαι μαζί με τα παιδιά της τάξης μου. Στην τάξη δε μίλαγα επειδή δεν ήξερα τη γλώσσα και οι άλλοι με έβλεπαν απομακρυσμένο και, δεν ξέρω, τους φαινόταν "κάπως" και με βρίζανε.
Θυμάσαι κάτι άσχημο που σου είχαν πει;
Ας πούμε, επειδή ζούσα σ' ένα σπίτι λίγο φτωχό, ένα λυόμενο, και ντρεπόμουνα πάρα πολύ γι΄αυτό, όταν το μάθανε, ήρθε μια κοπέλα και μου είπε «ωραίο σπίτι έχεις!». Κάπως έτσι με πειράζανε... Κι από τότε κλείστηκα περισσότερο και ακόμα και στα διαλείμματα δεν έβγαινα καθόλου, καθόμουν μέσα…
Όταν ήσουνα στο Καζακστάν ήσουνα κι εκεί κλειστός;
Όχι, μια χαρά άνετος ήμουν εκεί. Αφού είχα μεγαλώσει με τα παιδιά αυτά από μικρός. Απλά έφταιγε που άλλαξα χώρα. 
Αν ερχόμουν εγώ στα 9 μου χρόνια στο Καζακστάν στο σχολείο σου, θα ήταν το ίδιο σοκ για μένα;
Ε, πιστεύω ναι, γιατί εκεί είναι λίγο πιο δύσκολα τα

πράγματα από εδώ. Πιο σκληρά, πιο φτωχά. Εκεί το να σε πάνε στον διευθυντή, για παράδειγμα, γινόταν μια φορά στο τόσο, ενώ εδώ τα παιδιά σχεδόν κάθε μέρα τα πάνε στο γραφείο. Στο Καζακστάν άμα σου λέγαν να πας στο γραφείο, κινδύνευες μέχρι και να σε διώξουν απ' το σχολείο. Ήταν μεγάλη προσβολή. 
Οπότε θα σου φάνηκε παράδεισος το ελληνικό σχολείο.
Ε, ναι. Εδώ, ας πούμε, τα παιδιά έτρωγαν μέσα στην τάξη, είχαν κοκα-κόλες… Ενώ στο Καζακστάν έπρεπε να καθόμαστε με τα χέρια πάνω στο θρανίο, για να βλέπει ο καθηγητής τι κάνουμε…Επίσης, εδώ τα παιδιά μιλάνε και ντύνονται όπως θέλουνε. Εκεί έπρεπε να φοράς άσπρο πουκάμισο και μαύρο παντελόνι. Κι όταν σήκωνες χέρι δεν έπρεπε να σηκώνεις τον αγκώνα από το θρανίο. 
Εδώ, αν θες, το ανεμίζεις κιόλας δεξιά κι αριστερά για να σε δει ο καθηγητής! 
Ναι, ναι. Είχα ένα φίλο, κι αυτός απ' τη Ρωσία, που όταν ήρθε στο σχολείο, καθόταν με τα χέρια στο θρανίο. Οπότε τα παιδιά τον κοροϊδεύανε «Γιατί κάθεσαι έτσι σαν ρομπότ;» 
Γιατί φύγατε απ' το Καζακστάν;
Για να βρούμε καλύτερες συνθήκες ζωής. 
Η μητέρα σου δουλεύει;
Ναι. 

Και δουλεύεις κι εσύ;
Δουλεύω δυο-τρεις φορές την εβδομάδα. Πηγαίνω στο πρακτορείο εφημερίδων, στο «Άργος». Βάζουμε DVD στις εφημερίδες και δεκάδες-δεκάδες τις πάμε για δέσιμο. Καλά είναι. Απλά εξαντλείσαι γρήγορα. 
Πόσο σου δίνουνε;
Τρία και κάτι την ώρα. Το οχτάωρο είναι 25 με 28 ευρώ.
Η σχέση σου με τη μητέρα σου είναι καλή;
Μια χαρά. Δε μιλάμε και πολύ, γιατί, εντάξει, αυτή δουλειά, εγώ σχολείο, προπόνηση, βόλτες. Κι έτσι όταν βλεπόμαστε το βράδυ, ίσα-ίσα ανταλλάσσουμε καμιά κουβέντα.
Έχεις θυμώσει που σε έφερε στην Ελλάδα;
Όχι. Στην αρχή μόνο έκλαιγα. Της έλεγα ότι θέλω να γυρίσουμε στη Ρωσία, επειδή μου έλειπε η χώρα μου. Μετά από 1-2 χρόνια, όμως, άρχισα σιγά-σιγά να μπαίνω στο κλίμα και μου φαινόταν μια χαρά.
Δεν πήγες ποτέ πίσω στο Καζακστάν;
Όχι. Αν και ήθελα να πάω για να δω τους φίλους μου και τους συγγενείς. Όταν μεγαλώσω λίγο και έχω οικονομική άνεση, οπωσδήποτε θα πάω.
Με το breakdance πώς ξεκίνησες; 
Όταν ήμουνα πρώτη Γυμνασίου, βγήκε το βιντεοκλιπ του “Freestyler” των Bomfunk MCs. Είδα εκεί πρώτη φορά να χορεύουνε breakdance και ήθελα κι εγώ να μάθω να χορεύω έτσι. Πήγαμε με ένα φίλο μου στο Μοναστηράκι και πήραμε μια κασέτα που σου έδειχνε πώς να ξεκινήσεις. Στην αρχή ήμουν πολύ ατσούμπαλος και βαρύς. Ούτε κατακόρυφο δεν μπορούσα να κάτσω. Μετά από ένα-δυο χρόνια, το πήραμε πιο σοβαρά. Κάναμε κάθε μέρα δυο ωρίτσες προπόνηση, πους απς, ανοίγματα και δοκιμάζαμε διάφορες φιγούρες.

Κι όλα αυτά τα μαθαίνατε από την κασέτα; 
Βασικά αυτό που βλέπαμε από την κασέτα ήταν το στυλ και τις φιγούρες. Υπάρχουν μερικές βασικές φιγούρες που τις έχουν βγάλει οι παλιοί χορευτές από το '80. Από κει και πέρα θέλει φαντασία και δουλειά για να βγάλεις καινούρια δικά σου κόλπα.
Στην Ελλάδα υπάρχει κανένας φοβερός;  
Υπάρχουν πολλοί φοβεροί. Εγώ σε σχέση μ' αυτούς είμαι απλώς ένας μέτριος χορευτής. Αυτοί κάνουν εντυπωσιακές φιγούρες, δε γυρνάνε μόνο στο κεφάλι, κάνουν και άλλα πράγματα.
Πού τους έχεις δει εσύ; 
Έχω και φίλους κάποιους, αλλά και σε διαγωνισμούς. Έχουμε ομάδες και πάμε σε διαγωνισμούς. 
Και τι κερδίζει κανείς στον διαγωνισμό; 
Άμα πάρεις πρώτη θέση συνήθως έχει διάφορα δώρα. Ας πούμε, εγώ πριν λίγο καιρό πήγα στον Ασπρόπυργο κι επειδή πήρα δεύτερη θέση κέρδισα μια συσκευή DVD. 
Ποιο είναι το όνειρό σου με το breakdance; 
Θέλω να φτάσω σ' ένα επίπεδο που να μ' ευχαριστεί.
Τώρα δε σ' ευχαριστεί;
Όχι, γιατί σε σχέση μ' αυτά που γίνονται στο εξωτερικό είμαι πολύ πίσω. Και με το σχολείο και τη δουλειά, είναι πιο δύσκολο ν' αφιερώνω χρόνο στο breakdance… Στην Κορέα, ας πούμε, αλλά και σ' άλλες χώρες που το ΅χουν πάρει επαγγελματικά κάνουν 5 ώρες τη μέρα προπόνηση. Είναι δουλειά τους, τους πληρώνει ο δήμος, το κράτος και αυτοί πηγαίνουν σε διάφορα μέρη και χορεύουνε.
Με το κεφάλι κάτω δεν φοβάσαι να χορέψεις;
Την πρώτη φορά φοβήθηκα. Καταρχάς δεν

μπορούσα καν να κάτσω στο κεφάλι - έπεφτα πίσω, μπρος... Επειδή, όμως, μ' άρεσε πολύ αυτό το κόλπο, επέμενα να το μάθω. Μου πήρε ένα-δύο χρόνια. Έπρεπε να συνηθίσει, να δυναμώσει λίγο ο λαιμός. Γιατί μερικοί το βλέπουνε και τους φαίνεται πολύ εύκολο και πάνε και δοκιμάζουν, αλλά την πατάνε. Μια φορά που χορεύαμε σε μια πλατεία, δεν ήταν δυνατό το πάτωμα και δεν είχα κάνει καλό ζέσταμα, και όπως γύρναγα στο κεφάλι λίγο μου 'φυγε ο λαιμός και τσακ, μ' έπιασε ένας πόνος.
Τι ήτανε;
Ένα τράβηγμα ήταν, αλλά μπορούσε να είναι χειρότερο. Έχω ακούσει για έναν στο εξωτερικό που κάπως έτσι έμεινε ανάπηρος! Είναι όλη η σπονδυλική στήλη, άμα γυρίσει λίγο λάθος μπορεί να σπάσει. Πρέπει να προσέχεις πώς κάνεις προπόνηση. Να μην πας χύμα ας πούμε, μπαμ μπουμ να δοκιμάσεις τη φιγούρα.
Εσύ τώρα προσέχεις;
Ναι. Αν χτυπήσεις κάμποσες φορές, βάζεις μετά από κάθε χτύπημα και λίγο μυαλό. Απλά μερικές φορές πωρώνεσαι και κάνεις ό,τι βγει. Δοκιμάζεις. 
Με την αστυνομία είχες ποτέ μπελάδες;
Βασικά προσπαθώ να την αποφεύγω. Και γενικά δεν την πάω την αστυνομία. 
Γιατί; 
Έχουν γίνει διάφορα... Ας πούμε, η μητέρα μου είχε κάποια προβλήματα με τα χαρτιά της έναν καιρό... Την είχαν πάρει, την είχαν βάλει μέσα για μια-δυο βδομάδες και όταν εγώ πήγαινα να τη δω - της πήγαινα φαγητά και τέτοια, ξέρω 'γω - αυτοί φερόντουσαν σαν ζώα, δεν είχαν κατανόηση. Μπήκα πολλές φορές εκεί και είδα πώς δουλεύουν. Τους σιχάθηκα όλους. Όλα "στα τέτοια τους", κοιτάνε μόνο να πάρουν το μισθό τους.

Τώρα η μαμά σου έχει χαρτιά; 
Ναι, αλλά δεν είναι σταθερά. Πρέπει κάθε τόσο να τρέχουμε σε δικηγόρο.
Έχουμε ακούσει για δικηγόρους που εκμεταλλεύονται τους μετανάστες.
Ε, εντάξει, εδώ στην Ελλάδα χαμός γίνεται. Ο ένας εκμεταλλεύεται τον άλλον. Εμάς μας σύστησαν τότε έναν δικηγόρο ο οποίος, αντί να βγάλει τη μητέρα μου από τη φυλακή, μου είπε τελευταία στιγμή «Τασούλη, δεν μπορώ να κάνω τίποτα, θα φύγετε αναγκαστικά στη Ρωσία». Δηλαδή κατέβασε τα χέρια του, τα παράτησε! Πήρε τα λεφτά και δεν έψαξε καθόλου το θέμα.
Πόσα λεφτά πήρε;
Ε, ήταν αρκετά, γύρω στα χίλια ευρώ. Ευτυχώς βρήκαμε στο καπάκι άλλο δικηγόρο που ακόμα και τώρα του έχω πολλή ευγνωμοσύνη. Αυτός έτρεξε από δω κι από κει και σε δυο μέρες βρήκε αμέσως λύση κι έβγαλε τη μητέρα μου.
Τον πλήρωσες;
Ναι, αλλά τα λεφτά τα πήρε μετά. Αφού έκανε τη δουλειά δηλαδή. Αυτό μου άρεσε πολύ. 
Εσένα σε έχει σταματήσει ποτέ η αστυνομία;
Είχαμε πάει μια φορά σε μια πλατεία στην Καλλιθέα και χορεύαμε breakdance. Ξαφνικά έρχεται η αστυνομία και μας περικυκλώνει. «Χέρια ψηλά» φωνάζανε. Και αρχίζουν οι αστυνομικοί να κοιτάζουν τα κράνη που βάζουμε στο κεφάλι και να λένε «τι είναι αυτά; Στον πόλεμο πάτε;». Και καλά μας κοροϊδεύανε κιόλας! Πρώτη φορά ακούγανε για breakdance.
Εσένα τι είναι αυτό που σου αρέσει στο breakdance;
Δεν ξέρω. Όταν χορεύω ξεσπάω, ελευθερώνομαι. Δοκιμάζω τον εαυτό μου, και καλά να δω μέχρι πού μπορώ να πάω... Κι απ' την άλλη, το breakdance με κρατάει. 

Μερικές φορές βλέπω παιδιά που πάνε κι αράζουν στις καφετέριες και λέω 'ντάξει, στη ζωή δεν είναι μόνο να αράζεις και να περνάς καλά. Πρέπει να 'χεις και ένα στόχο ας πούμε...
Ο δικός σου στόχος ποιος είναι; 
Να βελτιώσω τις συνθήκες της ζωής μου, να τελειώσω το σχολείο, να βοηθήσω τη μητέρα μου… Και να χορεύω όμως.
Θα ήθελες να γίνεις επαγγελματίας breakdancer;
Στην Ελλάδα είναι δύσκολο αυτό. 
Οπότε έχεις σκεφτεί κάτι άλλο;
Δεν ξέρω, είμαι μπερδεμένος. Τελευταία έχω χαθεί και λίγο. Είχα μπλέξει και με αλκοόλ, τα χάλασα και με την κοπέλα μου... Και είχα προβλήματα στο σπίτι, στο σχολείο... Δεν ξέρω τι θέλω απ' τη ζωή. Τώρα ακόμη προσπαθώ να βρω ένα δρόμο. Γιατί είναι κιόλας που μεγαλώνεις και δεν ξέρεις τι σου γίνεται. 
Τι είναι αυτό που σου δίνει δύναμη μέσα σου; 
Βασικά, τον τελευταίο καιρό είχα πέσει ψυχολογικά. Δεν είχα καθόλου δύναμη. Κι ενώ έλεγα ότι ποτέ δε θα μπλέξω με αλκοόλ, άρχισα…
Να πίνεις;
Ναι. Το Πάσχα δοκίμασα πρώτη φορά και είχα γίνει πολύ λιώμα, πόναγε το κεφάλι μου, και λέω δεν θα ξαναπιώ. Αλλά μετά, δεν ξέρω, επειδή ξεχνιόμουνα κάπως όταν μεθούσα, ξανάρχισα.
Τι έπινες;
Την τελευταία φορά ήπια σχεδόν μόνος μου, σκέτη βότκα και εντάξει, οι φίλοι μου έλεγαν, «ξεκόλλα», «εσύ που δεν έπινες» και τέτοια, και «θα πειράξει το στομάχι σου και θα 'χεις προβλήματα μετά». Και εγώ είπα στον εαυτό μου «Ξύπνα! Παραπήγε το θέμα». Μετά, όμως, είχα πρόβλημα και με την κοπέλα και

ξανάρχισα... Αλλά τώρα, φτιάχνουν τα πράγματα σιγά-σιγά. Απλά ξέφυγα για λίγο... Τι με ρωτήσατε όμως;
Τι σου δίνει δύναμη.
Δύναμη…τίποτα. Πολλές φορές είμαι πολύ ντάουν, ας πούμε. Δεν ξέρω... Δεν έχω καταλάβει τη ζωή.
Ναρκωτικά;
Ναρκωτικά… Εντάξει, τι να σας πω… (παύση)
Έχεις κάνει; 
Όχι. Τα ναρκωτικά είναι η μεγαλύτερη βλακεία. Θα σας πω κάτι που δεν ήθελα να το πω…Όταν χώρισαν οι γονείς μου, η μάνα μου πήρε εμένα και ο αδερφός μου πήγε με τον πατέρα μου. Κι ο πατέρας μου έπινε. Στη Ρωσία γενικά οι άνδρες πίνουν πολύ ποτό. Όταν έφυγα απ' τη Ρωσία, ήλπιζα ότι κάποια μέρα θα ξαναγυρίσω να τους βρω όλους. Ειδικά τον αδερφό μου. Από μικρός τον λάτρευα, τον θαύμαζα, και αυτός άμα με πείραζε κανείς -σαν μεγάλος αδερφός- με στήριζε. Και ξαφνικά πριν λίγο καιρό, έρχομαι μια μέρα σπίτι απ' τη δουλειά, και βλέπω τη μάνα μου πολύ χάλια. Εγώ ανησύχησα και της λέω «άντε, μίλα γρήγορα». Και μου λέει «με πήραν τηλέφωνο, ο αδερφός σου πέθανε». Και, 'ντάξει, εγώ έμεινα. Καταλαβαίνετε, ε; Ήλπιζα να τον δω μια μέρα και τώρα μαθαίνω ότι δεν θα τον ξαναδώ, ότι είναι νεκρός…
Από τι;
Ε, πιστεύω ότι είχε μπλέξει με ναρκωτικά. Και κάπου είπα «δε γίνεται αυτό». Είμαστε που είμαστε σε τέτοια κατάσταση, τα βγάζουμε πέρα ίσα-ίσα, και από πάνω πεθαίνει κι ο αδερφός μου.
Τι λες να έφταιξε με τον αδερφό σου;
Νομίζω ότι έμπλεξε με κακές παρέες. Και νομίζω ότι δεν είχε κάτι να τον κρατάει. Γι' αυτό κι εγώ ασχολούμαι με το breakdance - για να είμαι μακριά απ' τα άλλα. 
Φίλους καλούς έχεις;
Καλούς όχι. Δεν νομίζω.

Κανέναν;
Για τις δύσκολες στιγμές κανέναν… Έχω φίλους, είναι καλά παιδιά, αλλά δεν είναι να τους εμπιστεύεσαι και πολύ. Είμαστε πιο πολύ φίλοι για να πηγαίνουμε από δω κι από κει… Πιστεύω ότι οι κανονικοί φίλοι γίνονται στις δύσκολες συνθήκες. Ας πούμε, χορεύω τώρα μ' ένα παλικάρι που είναι σαν κι εμένα - δεν έχει τίποτα, τελείως φτωχός. Και μ' αυτόν δενόμαστε, γιατί περνάμε τα δύσκολα μαζί και ο ένας καταλαβαίνει τον άλλον. Και γινόμαστε σιγά-σιγά αληθινοί φίλοι. 
Με τα κορίτσια πώς τα πας;
E, είναι δύσκολα εδώ. Καταρχάς, άμα δεν έχεις λεφτά και αμάξι, δεν πας πουθενά. Γι΄ αυτό πολλά αγόρια φτιάχνουν τ' αμάξια. Για φιγούρα… για δυνατή μουσική…
Και τα κορίτσια τσιμπάνε;
Τσιμπάνε… Και εγώ είχα πολύ κόμπλεξ με τον εαυτό μου, επειδή, εντάξει, είμαι φτωχός κατά κάποιον τρόπο… Γι' αυτό δεν έκανα πολλές κινήσεις. Ψιλοντρέπομαι και για το σπίτι μου... Δηλαδή πώς θα το πάρει η κοπέλα άμα το δει; Κι άμα πάμε σε μία καφετέρια θα περιμένει να την κεράσω. Γι' αυτό κι εγώ άμα βγαίνω προσπαθώ να έχω λεφτά μαζί μου, να μη γίνω ρεζίλι. Εκεί κολλάω. Αυτό ήταν που μου άρεσε και στην τελευταία κοπέλα που είχα: είχαμε πάει σπίτι μου, καθίσαμε, και μου λέει «δε με νοιάζουν αυτά». Αυτό μ' άρεσε σε αυτήν, ότι με κοίταξε σαν άνθρωπο. Τώρα δεν ξέρω αν ήταν αλήθεια, αλλά μου φάνηκε τότε ότι ήταν και ένιωθα πολύ άνετα μαζί της. Δεν χρειαζόταν να προσποιούμαι ότι είμαι κάποιος άλλος. Με καταλάβαινε...
Τώρα είστε μαζί;
Όχι. Γιατί, εκεί που τα πηγαίναμε μια χαρά, εγώ εντάξει… Έκανα μαλακία.
Της μίλησες άσχημα;
Ναι, της πέταξα δυο-τρία λόγια παραπάνω. Απλά μερικές φορές είμαι πολύ εγωιστής. Δηλαδή... έχω μια μεριά κακή και μια καλή. Και μερικές φορές μέσα μου, όπως στα έργα, παλεύω ας πούμε. Σκέφτομαι "να κάνω αυτό ή να κάνω το άλλο;". Και μπορεί να μιλήσω άσχημα και να κάνω μαλακία. Μάλλον βγάζω τα απωθημένα μου, ξέρω 'γω...
Της ζήτησες συγνώμη;
Ναι, της ζήτησα, αλλά ήταν αργά. Ξέρεις, είχα συνηθίσει αλλιώς. Ως τώρα, όλο προβλήματα είχα και ξαφνικά μ' αυτήν ήμουν μια χαρά. Κάτι δε μου πήγαινε καλά! Μου φαινόταν ότι κάνω κάτι λάθος! Δεν έχω συνηθίσει να είναι όλα τέλεια και καλά.

THE END