Τις μέρες που γινόταν η Ολυμπιάδα ο Αλκίνοος Ιωαννίδης γύρναγε με ένα κανό στα παράλια της Εύβοιας. Έτσι δεν είδε τη Φανή Χαλκιά να τερματίζει πρώτη. Άκουσε όμως τις δηλώσεις της για «ελληνικά κύτταρα» και «Έλληνες γεννημένους νικητές». Και σε μια -ασυνήθιστη για τον ίδιο- συνέντευξη, της απαντά.
«Το “ελληνικό κύτταρο” είναι ένα επικίνδυνο παραμύθι»
Πριν τον συναντήσουμε μιλήσαμε με μερικούς από τους θαυμαστές του. «Είναι το ξωτικό μου!» μας είπε η Αμαλία, 30 χρονών. «Τον πάω πολύ αυτόν τον αλήτη!» μας είπε ο Δώρος, 22 χρονών. Με τη 16χρονη Ζωή βρήκαμε τον μπελά μας: «Σας παρακαλώ, πάρτε με μαζί σας! Είναι ο μικρός μου πρίγκιπας!»
Ο μικρός πρίγκιπας ζει σε μια μονοκατοικία, λίγο έξω απ' τη Χαλκίδα. Πήγαμε εκεί ένα απόγευμα και μείναμε μαζί του μέχρι τα ξημερώματα, μιλώντας για ό,τι μας κατέβαινε: Από την πρώτη του κιθάρα μέχρι την πρώτη μπουρδελότσαρκα και από την Πέγκυ Ζήνα μέχρι τη Φανή Χαλκιά και τον Χριστόδουλο.
Έχουν έρθει ποτέ να σε βρουν στο σπίτι σου θαυμάστριες;
Μια φορά ήρθε μια κοπέλα στις 4 τα ξημερώματα. Ήταν καλοκαίρι, εγώ ήμουν στη βεράντα, χαλαρά ντυμένος, και διάβαζα ένα βιβλίο...
Όταν λες «χαλαρά ντυμένος»;
Με το σώβρακο! Και ξαφνικά ακούω τα σκυλιά να γαβγίζουν. Ήταν σκοτάδι, δεν έβλεπα, ακούω μια φωνή πολύ ντροπαλή να λέει «Κύριε Ιωαννίδη;». Λέω «ναι», λέει «θα μου ανοίξετε;». Της άνοιξα...
Σε προειδοποιούμε πως ό,τι λες δημοσιεύεται!
Ηρεμήστε... Ήταν πολύ ευγενής η κοπέλα. Είχε πάει σε μια ξαδέλφη της εδώ κοντά και περνώντας με είδε... Μου έκανε μερικές ερωτήσεις, πώς και γιατί ήρθα να μείνω τόσο μακριά, μετά μου λέει «να μη σας ενοχλώ άλλο» κι έφυγε.
Έχεις κάνει φίλους από θαυμαστές;
Ελάχιστους. Δύσκολα κάνω φίλους.
Εννοείς από τότε που έγινες γνωστός;
Όχι, πάντα έτσι ήμουν.
Αυτόγραφα δίνεις;
Τυπωμένα όχι! Το θεωρώ λίγο αστείο να έχεις «έτοιμα» αυτόγραφα. Αλλά όταν μου δίνουν, ξέρω γω, ένα εισιτήριο για να το υπογράψω, αυτό ναι, το κάνω ευχαρίστως.
Εσύ μικρός έπαιρνες αυτόγραφα;
Α ναι! Απ' τον Σαββόπουλο έχω ολόκληρη συλλογή. Ακόμα και τώρα παίρνω!
Εννοείς ακόμα και τώρα που συνεργάζεσαι μαζί του στη σκηνή;
Ναι, ναι. Τελειώνει, ας πούμε, η πρόβα και του λέω «Θα μου δώσετε κι ένα αυτόγραφο;». «Βεβαίως» απαντάει. Το αντιμετωπίζει με απόλυτη φυσικότητα.
Τι σου γράφει;
«Στον Αλκίνοο, φίλος Διονύσης Σαββόπουλος». Πάντα το ίδιο γράφει.
Δεν αλλάζει η σχέση σας δηλαδή.
Όχι!
Ο ίδιος όμως αλλάζει. Τον κατηγορούν ότι «βολεύτηκε».
Εμένα μ' ενδιαφέρει το έργο του. Υπάρχουν δίσκοι του που τους έχω λιώσει στο πικάπ.
Ακόμα και τον τελευταίο δίσκο, τον «Χρονοποιό»;
Αυτόν όχι. Τον άκουσα μόνο 5 φορές.
Πότε άρχισες να παίζεις κιθάρα;
Ξεκίνησα μαθήματα στα 8 μου χρόνια από μια παρεξήγηση. Δεν ήταν η κιθάρα το όργανο που αγαπούσα. Εγώ ήθελα να γίνω ντράμερ. Είχαν πάει μια φορά οι γονείς μου σε κινέζικο εστιατόριο και είχαν φέρει σπίτι αυτά τα ξυλάκια, τα chopsticks.
Και τα' χα πάρει εγώ, τα' χα κάνει μπαγκέτες και είχα καταστρέψει όλα τα έπιπλα της μάνας μου. Σιγά-σιγά άρχισα να ζητάω να μου αγοράσουν ντραμς. Τα ντραμς όμως ήταν πανάκριβα, γι' αυτό ο μόνος τρόπος θα ήταν να πάω σ' ένα δάσκαλο και να έπαιζα με τα δικά του. Ο ίδιος ο δάσκαλος ούτε που με ενδιέφερε. Άσε που στην Κύπρο δεν υπήρχε.
Τι εννοείς; Σ' ολόκληρη την Κύπρο δεν υπήρχε δάσκαλος για ντραμς
Τότε όχι! Πολύ αργότερα, στα 16 μου, βρήκα έναν παππού ο οποίος έπαιζε σε πανηγύρια και μου' κανε κάποια μαθήματα σε... καρέκλες. Έστηνε τις καρέκλες σαν σετ και παίζαμε εκεί πάνω.
Και πώς κατέληξες στην κιθάρα;
Μ' έψησε η μάνα μου: «Η ρυθμική κιθάρα, αγόρι μου, είναι ακριβώς το ίδιο με τα ντραμς!» Κι εγώ την πίστεψα! (γέλια)
Ποιον αγαπούσες πιο πολύ; Τη μαμά ή τον μπαμπά;
Δεν ξέρω. Είναι, βλέπεις, τόσο διαφορετικοί άνθρωποι. Εκεί έμαθα για πρώτη φορά ότι ποτέ κανείς δεν έχει απόλυτο δίκιο. Βλέπανε τα πράγματα τελείως διαφορετικά και ο καθένας απ' τη σκοπιά του είχε δίκιο. Αλλά ποτέ δεν είχανε το ίδιο δίκιο.
Τα είχανε βρει παρ' όλα αυτά;
Όχι, δεν τα' χανε βρει.
Χωρίσανε κάποια στιγμή;
Όχι, ποτέ. Απλά έζησα μέσα σ' αυτή την αντιπαλότητα που λέγεται σχέση, γάμος κλπ, όπου δύο άνθρωποι που έχουν μία αναρχική φύση μέσα τους είναι δύσκολο να συμβιβαστούν. Ένα περίεργο μπλεγμένο πράγμα μέσα σε μια κλειστή κυπριακή επαρχία.
«Στο σχολείο οι καθηγητές με κυνηγούσαν για τα μαλλιά μου. "Μα είναι ζωγράφος ο πατέρας μου. Μου κάνει το πορτραίτο!" τους έλεγα. Πορτραίτο τον ένα μήνα, πορτραίτο τον άλλο μήνα... στο τέλος με απέβαλαν!»
Εσύ ένιωθες το περιβάλλον να σε στριμώχνει;
Όχι, ποτέ.
Χάρη στην ελευθερία που σου παρείχαν οι γονείς σου;
Ναι. Και το κατάλαβα πολύ αργότερα. Είχα εντελώς διαφορετικά όνειρα και στόχους από τα περισσότερα παιδιά.
Ποιος ήταν ο στόχος σου στα 16;
Καταρχήν, δεν ένιωθα υποχρεωμένος να έχω στόχο. Να λέω, ας πούμε, «Θα κάνω αυτό στη ζωή μου, πρέπει να πάρω τόσο στα Μαθηματικά, τόσο στα Αρχαία» ...Ποτέ! Είτε περνούσα την τάξη, είτε κινδύνευα να μείνω, το ίδιο τους έκανε. Ο πατέρας μου, μάλιστα, εκνευριζόταν πάρα πολύ με τους καθηγητές και μας μάλωνε κι εμένα και τον αδελφό μου, γιατί επιμένουμε να πηγαίνουμε σχολείο.
Σοβαρά μιλάς;
Ναι. Στις συγκεντρώσεις των γονέων πήγαινε πάντα η μητέρα μου, η οποία ήταν πιο διαλλακτική. Μια φορά που δεν μπορούσε εκείνη και πήγε ο πατέρας μου, έγινε χαμός. Όταν γυρίσαμε σπίτι, μου λέει: «Δεν ντρέπεσαι; Πας και περνάς 6 ώρες κάθε μέρα μ' αυτά τα γαϊδούρια;».
Συμφωνούσες;
Κοίταξε... Ήταν και οι συμμαθητές μου στο σχολείο. Περνούσα καλά μαζί τους.
Για τους καθηγητές όμως συμφωνούσες;
Για τους περισσότερους, ναι. Αλλά ξέρεις πόσα έμαθα από αυτά τα "γαϊδούρια";
Ως παράδειγμα προς αποφυγήν;
Ε βέβαια! Δεν θα τους άλλαζα με τίποτα.
Θυμάσαι κάτι συγκεκριμένο;
Με το διευθυντή στο Λύκειο είχαμε μια πολύ άσχημη σχέση. Με απέβαλε συνέχεια. Ακόμα και για τα μαλλιά μου. Στην Κύπρο, ξέρεις, πρέπει να έχουμε κοντά μαλλιά, στολή και τέτοια.
Ακόμα και τώρα;
Και τώρα, ναι!
Κι εσύ άφηνες από τότε μακριά μαλλιά;
Ναι. Όταν βέβαια λέμε μακριά,εννοούμε ότι απλά κρεμόντουσαν οι ακρούλες πίσω... Ε, και είχα περάσει δύσκολα. Δεν υπήρχε χιούμορ, δεν υπήρχε ευαισθησία. Τους έλεγα δικαιολογίες: «Μα είναι ζωγράφος ο πατέρας μου! Μου κάνει το πορτραίτο!» ...Πορτραίτο τον ένα μήνα, πορτραίτο τον άλλο μήνα... στο τέλος με απέβαλαν. «Να έρθεις αύριο με τον κηδεμόνα σου» μου είπαν. Πήγε ο πατέρας μου, ο οποίος είχε κάτι μαλλιά μέχρι τη μέση!... (γέλια)
Κοπάνες κάνατε;
Ναι, κάναμε, αλλά όχι τις κοπάνες τις σημερινές που πάνε για καφέ και τέτοια.
Αλλά;
Περπατάγαμε, αλητεύαμε. Δεν υπήρχαν μέρη τότε για να κάτσεις. Υπήρχαν δυο καφετέριες όλες κι όλες στη Λευκωσία κι αυτές για τους Ελλαδίτες φαντάρους που πήγαιναν για καφέ. Εγώ την πρώτη φορά που άκουσα τη φράση «πάω για καφέ», νόμιζα ότι σημαίνει «πάω στο σούπερ μάρκετ να αγοράσω καφέ»! (γέλια)
Καπνίζατε;
Ασταμάτητα! Δυο-δυο τα τσιγάρα! Νομίζαμε ότι όσο πιο πολύ καπνίσεις, τόσο πιο πολύ θα λέει η κοπάνα!
Σε σινεμά με τσόντες πηγαίνατε;
Ναι, πηγαίναμε.
Μπουρδελότσαρκα;
Μπουρδελότσαρκα όχι. Στην Κύπρο υπήρχε πρόβλημα με αυτό.
Γιατί;
Θα ακουστεί άσχημα αυτό, αλλά επειδή ήταν εγχώρια... (διστάζει)
Η παραγωγή;
Ναι. Οι πόρνες της Κύπρου ήταν Κύπριες. Αλλά έγιναν πόρνες σε μια εποχή που οι πόλεις μεταξύ τους είχαν απόσταση. Η Λεμεσός απ' τη Λευκωσία ήταν ταξίδι μιας ζωής. Αν μια κοπέλα από ένα χωριό πήγαινε πόρνη στη Λευκωσία, δε θα το μάθαιναν ποτέ οι γονείς της. Όταν πια οι αποστάσεις εκμηδενίστηκαν, καμιά πιτσιρίκα δεν τολμούσε να κάνει αυτό το επάγγελμα. Οπότε εκείνες οι παλιές (οι οποίες μεγάλωσαν, έγιναν 60-65 χρονών) ήταν οι μόνες πόρνες που υπήρχαν... Κι έτσι δε με τράβηξε ποτέ το άθλημα! (γέλια)
Σε ποια ηλικία φεύγεις απ' την Κύπρο και έρχεσαι Ελλάδα;
Σε ηλικία 20 χρονών, μετά το στρατό δηλαδή.
Μπήκες στο Πανεπιστήμιο;
Ναι. Στη Φιλοσοφική.
Με τις εξετάσεις που μπαίνουν οι Κύπριοι; Σιγά τις εξετάσεις!
Αυτά είναι συκοφαντίες που διαδίδετε εσείς οι Ελλαδίτες! Σε πληροφορώ ότι είναι πολύ δύσκολες εξετάσεις.
Την τελείωσες τη Σχολή;
Όχι. Σπούδαζα ταυτόχρονα στη σχολή του Εθνικού Θεάτρου και δεν προλάβαινα. Το Εθνικό όμως το τελείωσα.
Τι σου είχε κάνει εντύπωση όταν πρωτοήρθες στην Αθήνα;
Η αγένεια. Υπήρχε μια τρομερή αγένεια πριν 15 χρόνια που δεν τη βλέπω σήμερα, είτε γιατί δε συμβαίνει πια, είτε γιατί έχει χαλαρώσει το αισθητήριο το δικό μου.
Τι εννοείς αγένεια;
Φοβόσουν να σταματήσεις έναν άνθρωπο στον δρόμο και να τον ρωτήσεις τι ώρα είναι. Ή, ας πούμε, κανείς δεν έλεγε «ευχαριστώ». Ακόμα και τώρα, όταν πάει ο άλλος στο περίπτερο, λέει «ένα Κάμελ».
Tι να πει;
Nα πει «ένα Κάμελ παρακαλώ» και βέβαια ο περιπτεράς να του πει «ευχαριστώ» και να του δώσει ρέστα - αν έχει ρέστα! Άλλο ζήτημα αυτό! Πας, ξέρω γω, με 20 ή 50 ευρώ να πάρεις κάτι και σου λέει «ρε μεγάλε, τι είναι αυτά; Mε κατέστρεψες!» και ξαφνικά νιώθεις ένοχος. Στην Κύπρο είναι υποχρεωμένος, ό,τι και να του δώσεις, να έχει ρέστα. Κι αν δεν έχει, ντρέπεται πάρα πολύ ο άνθρωπος... Επίσης κάτι που με είχε σοκάρει, αλλά αυτό είχε πλάκα, ήταν τα βρισίδια την ώρα της οδήγησης. Μπορεί οι οδηγοί να βριζόντουσαν με πολύ βαριές βρισιές μεταξύ τους, αλλά ποτέ δεν πλακωνόντουσαν. Αυτό στην Κύπρο είναι αδιανόητο. Πιο εύκολα χτυπάς κάποιον, παρά τον βρίζεις.
Είναι ρατσιστές οι Κύπριοι;
Ξέρεις κάποιον λαό που δεν είναι ρατσιστής;
Τους Έλληνες! Όπως λέει η Φανή Χαλκιά είμαστε ανώτεροι! Το γράφει το κύτταρό μας! (γέλια)
Tι πάει να πει «ελληνικό κύτταρο»; Αυτό το παραμύθι είναι η πιο επικίνδυνη παγίδα μας. Έχω αρχίσει να ενοχλούμαι πάρα πολύ μ' όλη αυτή την αρχαιολαγνεία και τη σιγουριά ότι είμαστε σπουδαίοι, επειδή ήταν σπουδαίοι οι πρόγονοί μας. Φοβάμαι ότι θα περάσουμε αυτό που πέρασαν οι άνθρωποι επί χούντας: μισούσαν το δημοτικό τραγούδι επειδή το χρησιμοποιούσε η χούντα. Πέρασαν χρόνια για να μπορέσουν να το ξανακούσουν. Μην πάθουμε το ίδιο και με τους Αρχαίους, τώρα που βγαίνει ο καθένας και θεωρεί τον εαυτό του απόγονο του Αριστοτέλη ή του Πλάτωνα... Άσε που εγώ, αν καταλάβω ξαφνικά ότι είμαι κατευθείαν απόγονος όλων αυτών των μεγάλων, θα αισθανθώ πολύ μειονεκτικά. Θέλω να έχω το δικαίωμα να είμαι καραγκιόζης.
Ποια είναι η γνώμη σου για τον Γιώργο Καρατζαφέρη;
Θα τον σεβόμουν περισσότερο αν παραδεχόταν ότι είναι ακροδεξιός. Θα τον θεωρούσα λιγότερο επικίνδυνο και θα τον απέφευγα εξίσου. Επίσης δεν μπορώ να καταλάβω ένα κόμμα το οποίο χρησιμοποιεί μέσα στο όνομά του την ορθοδοξία ή οποιονδήποτε θρησκευτικό προσδιορισμό. Η θρησκεία δεν μπορεί να γίνει ιδεολογία.
«Κάποτε ρώτησα ένα μοναχό: ''Πώς δέχεστε να σας εκπροσωπεί ο Χριστόδουλος;''. Και μου λέει: ''Σ' εσάς τους τραγουδιστές ποιος πουλάει τους πιο πολλούς δίσκους;''. Λέω ''Ο Πανταζής''- αυτός πουλούσε τότε. ''Ε, ο Χριστόδουλος'', μου απαντάει, ''είναι ο δικός μας Πανταζής''»
Ο Χριστόδουλος πώς σου φαίνεται;
Συμφωνώ μ' αυτό που' χει πει ο Σαββόπουλος: «Δε θα μπορούσα να εξομολογηθώ ποτέ στον Χριστόδουλο». Αν και η θρησκεία είναι για μένα ένας κόσμος μέσα στον οποίο κατά καιρούς βουτάω, μου είναι αδύνατον να δω τον Χριστόδουλο ως πνευματικό ηγέτη. Τον αισθάνομαι πιο κοντά στους πολιτικούς που βλέπω στην τηλεόραση, στους γραφειοκράτες, στον διευθυντή μιας τράπεζας, στην Γιάννα Αγγελοπούλου... Πιο εύκολα θα έβλεπα τον Χριστόδουλο να κάνει παρέα με την Γιάννα Αγγελοπούλου παρά με τον γερο-Παϊσιο από το Άγιο Όρος... Κάποτε ρώτησα έναν μοναχό: «Πώς δέχεστε να σας εκπροσωπεί ο Χριστόδουλος;». Και μου λέει: «Σ' εσάς τους τραγουδιστές ποιος πουλάει τους πιο πολλούς δίσκους;». Λέω «Ο Πανταζής»-αυτός πουλούσε τότε. «Ε, ο Χριστόδουλος», μου απαντάει, «είναι ο δικός μας Πανταζής».
Ποιον Έλληνα πολιτικό βλέπεις στην τηλεόραση και σε τρομάζει;
Τον Ψωμιάδη.
Υπάρχει κάποιος πολιτικός που σου εμπνέει εμπιστοσύνη;
Ο Νικήτας ο Κακλαμάνης. Έχει σχέση ίσως και το ότι τον είχα δει στο Βελιγράδι τις μέρες των βομβαρδισμών. Είχα πάει να τραγουδήσω σε κάποια συναυλία και τον είχα δει εκεί, στο κέντρο μιας πόλης που βομβαρδιζόταν. Τότε δεν ήξερα ποιος είναι, αλλά συγκράτησα το πρόσωπό του. Αλλά και τώρα, ο λόγος και η στάση του μου εμπνέουν εμπιστοσύνη.
Ας φύγουμε από την πολιτική... Πόσους καλούς φίλους έχεις;
Εφτά.
Οι φίλοι σου σού λένε ότι είσαι εγωιστής;
Όχι, αυτό δε μου το' χουν πει.
Τι σου' χουν πει;
Ότι είμαι πολύ ανοργάνωτος και ότι ξεχνάω πάρα πολύ.
Τι ξεχνάς; Γενέθλια, ας πούμε;
Αυτό σίγουρα!
Η κοπελιά σου πότε έχει γενέθλια;
Εεεε... δεν θυμάμαι! (γέλια)
Και άμα τα' χει σήμερα;
Α δε νομίζω, θα μου το' χε πει. Με ξέρει!
E, δεν είναι εγωισμός αυτό;
Αυτό, ναι, είναι.
Η φήμη που απέκτησες βοήθησε ή δυσκόλεψε την προσωπική σου ζωή;
Με δυσκόλεψε πολύ τα πρώτα 2 χρόνια. Σε σημείο να κλειστώ στο σπίτι και να μη θέλω να βγω έξω.
Ήταν τότε που έγινε επιτυχία η «Αγορά του Αλ Χαλίλι»;
Ναι, το '93. Ως τότε ήμουν μαθημένος να ακούω δίσκους που δεν τους άκουγε πολύς κόσμος, αλλά και γενικά να αγαπάω πράγματα που δεν αγαπούσε πολύς κόσμος. Αισθανόμουν πάντα εκτός πλειοψηφίας. Και ξαφνικά ένα τραγούδι που εμένα μου άρεσε πάρα πολύ (ήξερα την ιστορία του, το' χε γράψει ένας φίλος μου, ο Νίκος ο Ζούδιαρης, άγνωστος κι αυτός τότε όπως κι εγώ), αρχίζουν να το αγαπάνε όλοι.
Σε πείραξε;
Ναι, με πείραξε πολύ. Αισθάνθηκα ότι έχασα την αποκλειστικότητα του έρωτά μου.
Ήταν ένα τραγούδι που είχα παλέψει εγώ για να μπει στο δίσκο. Ακόμα και στη Δήμητρα Γαλάνη που μας βοήθησε να κάνουμε το δίσκο, της φαινόταν αδιάφορο αν θα μπει ή δε θα μπει.
Λίγο σχιζοφρενικό δεν είναι όμως αυτό που λες; Απ' τη μια βγάζεις ένα δίσκο για να ακουστεί κι απ' την άλλη στεναχωριέσαι που ακούγεται!
Κοίτα... Όταν κυκλοφόρησε ο πρώτος δίσκος, η εταιρεία δεν περίμενε να πουλήσει πάνω από 3.000 αντίτυπα. Εγώ μάλιστα περίμενα ακόμα λιγότερα. Δε με ενδιέφερε καν αν θα πουλήσει. Ήθελα απλώς να έχω στα χέρια μου ένα βινύλλιο να το πάρω σπίτι μου, να το βάλω στο πικάπ και να το ακούσω. Αυτό ήταν τ' όνειρό μου.
Όχι δα! Και κάποιος να τ' αγοράσει!
Όχι, στ' ορκίζομαι! Αν βέβαια με ρωτούσες τότε «θέλεις να έχει επιτυχία ο δίσκος ή δεν θέλεις;», θα' λεγα «θέλω». Ίσως, τελικά, ήταν περισσότερη από όση ήθελα.
Και πώς αντέδρασες;
Φοβήθηκα. Φοβήθηκα τον εαυτό μου πιο πολύ. Άρχισε να μου λέει μπράβο όλος ο κόσμος, ακόμα και άνθρωποι που εγώ ούτε καλημέρα δεν θα τους έλεγα. Γι' αυτό πιστεύω ότι η επιτυχία με βοήθησε να δω αυτούς τους ανθρώπους και να καταλάβω ότι δεν είμαι καλύτερος απ' αυτούς.
Ως τότε θεωρούσες ότι ήσουνα καλύτερος;
Ναι, βέβαια! Ήμουν φοβερά σνομπ. Είχα χτίσει ένα κάστρο γύρω απ' τη μοναξιά μου. Και όταν αυτό στο γκρεμίσει κάποιος, δεν έχεις τίποτα για να κρατηθείς.
Έχεις το κοινό που σου αξίζει;
Δεν ξέρω. Νομίζω ότι ποσοτικά έχω περισσότερο κοινό από αυτό που μου αξίζει.
Σου αρέσουν όμως οι ακροατές σου;
Ναι, μ' αρέσουν όλοι οι άνθρωποι πια. Θα σου πω μια ιστορία. Μια φορά πριν 5 χρόνια περίπου, ήμουν μπροστά σ' ένα τρακάρισμα στη Βασιλίσσης Σοφίας. Ένα παιδί με μηχανάκι είχε χτυπήσει άσχημα και ήταν αιμόφυρτος κάτω. Εγώ ήμουν, νομίζω, ο πρώτος που σταμάτησε, γιατί ερχόμουν ακριβώς πίσω του. Ήμουν πανικόβλητος. Δεν ήξερα τι να κάνω, ήταν σε άθλια κατάσταση. Και ξαφνικά σταματάει ένας τύπος που αμέσως ορμάει, πιάνει το παιδί, αρχίζει να του μιλάει, να του τραγουδάει, να του λέει ιστορίες! Μιλάμε για έναν τύπο που εγώ ως τότε θεωρούσα φλώρο, έναν τύπο που απ' το στυλ του ήταν φανερό ότι περνάει τις νύχτες του στα κλαμπ της παραλιακής με σφηνάκια και γκόμενες... Ε, λοιπόν, αυτός ο τύπος συμπεριφέρθηκε στον τραυματία σαν να ήταν η μάνα του. Θυμάμαι, ήρθε το ασθενοφόρο, βάλανε μέσα το παιδί και αυτός είχε πάει στο τζάμι από πίσω και του 'στελνε φιλιά, του γελούσε, του 'δινε κουράγιο... Το παιδί φαινόταν χαμένο, αλλά τον κοιτούσε. Είχα πάει κι εγώ και κοίταζα απ΄το τζάμι το βλέμμα του παιδιού. Ένιωσα ότι αυτός ο άνθρωπος τον κράτησε στη ζωή.
Εσύ πώς ένιωσες;
Αδύναμος, ανήμπορος εντελώς. Σκέφτηκα ότι αν εγώ πάθαινα τέτοιο πράγμα, αυτόν τον άνθρωπο θα' θελα από πάνω μου. Μπορεί να μην τον ήθελα για να πιούμε ένα καφέ ή να συζητήσουμε, αλλά σε μια τέτοια δύσκολη στιγμή αυτός ο «φλώρος» θα ήταν ο σωτήρας μου.
Για πολλά παιδιά είσαι ένα πρότυπο... Ανησυχείς γι' αυτό;
Πάντα έχω μια συστολή στο να επηρεάζω τη ζωή του άλλου ανθρώπου. Και πολλές φορές την επηρεάζεις, χωρίς να το καταλαβαίνεις, πολύ πιο δραστικά απ' όσο θέλεις.
«Μακάρι όλοι εμείς οι ψαγμένοι τεμπελχανάδες να δουλεύαμε στη μουσική, όπως η Πέγκυ Ζήνα στο αντικείμενό της...»
Αυτό βέβαια δείχνει και το πόσο ευαίσθητος υπήρξες εσύ στις παρεμβάσεις των άλλων στη ζωή σου.
Ναι, πάρα πολύ. Και πριν που με ρώτησες αν είμαι εγωιστής, έπρεπε να σου πω αυτό σαν δείγμα μεγάλου εγωισμού. Δεν επιτρέπω σε κανέναν να μπει στη ζωή μου και να μου πει τι να κάνω. Ούτε στον πιο κοντινό μου άνθρωπο. Πολλές φορές με εκνευρίζει ακόμα και η καλοπροαίρετη γνώμη κάποιου. Ίσως κι αυτός να είναι ένας λόγος που έχω φτάσει να κάνω δίσκους, όπου γράφω τη μουσική, τους στίχους, κάνω την ενορχήστρωση, τραγουδάω, παίζω τα μισά όργανα...
Έχει έρθει ποτέ κανένας θαυμαστής να σου πει «ο δίσκος σου δεν μου άρεσε»;
Ναι, αμέ! Κάποιοι μάλιστα μου έχουν πει «δεν μ' αρέσεις γενικά».
Και γιατί να' ρθει να στο πει αυτό κάποιος;
Γιατί θέλει να εξαφανιστώ! Κι αυτό είναι κάτι που κατανοώ απόλυτα. Σε έναν κόσμος όπου μέσω της τηλεόρασης μπαίνεις στο σπίτι του άλλου, χωρίς να τον ρωτήσεις, πρέπει να' χει κι ο άλλος το δικαίωμα να σε βρίσει και να σου πει: «Φύγε απ' τη ζωή μου! Ήρθα εγώ στο σπίτι σου να σ' ενοχλήσω; Εσύ γιατί έρχεσαι; Παράτα τα λοιπόν να ησυχάσω!». Δε μου τα 'χουν πει έτσι βέβαια, αλλά αυτά πρέπει να 'χουν στο μυαλό τους.
Ποια είναι η πιο αρνητική κουβέντα που σου' χουν πει;
Θυμάμαι δύο περιπτώσεις. Την πρώτη κάποιος με σταμάτησε στο δρόμο και μου εξηγούσε για μία ώρα πόσο ηλίθιος είμαι και πόσο βλαπτικός για το περιβάλλον... Η δεύτερη ήταν σ' ένα μπαράκι στην Πάτρα μετά από ένα live. Ήρθε κάποιος και μου' λεγε: «Είσαι καραγκιόζης! Τι τραγούδια είναι αυτά που λες;». Κι εγώ καθώς είχα πιει λιγάκι και ήταν και μετά τη συναυλία, που πάντα είμαι ευάλωτος πολύ, του απαντούσα: «Έχεις δίκιο. Τι να κάνω;». Στο τέλος μου λέει: «Μα πιο πολύ έχω βαρεθεί να σε βλέπω κάθε Πάσχα στην τηλεόραση που βγαίνεις και λες τους βυζαντινούς ύμνους». «Μα ποιους ύμνους;», του λέω. Με κοιτάει καλά-καλά και μου λέει: «Δεν είσαι ο Γαϊτάνος;» (γέλια) ...Κατάλαβες; Δεν μου' φτανε το δικό μου βρισίδι, έφαγα και για τον Γαϊτάνο!
Είδες ποτέ στην τηλεόραση το Fame Story;
Όχι, ποτέ.
Έμαθες ότι είπαν ένα τραγούδι σου στο Fame Story;
Το έμαθα. Και όχι μόνο αυτό! Στο τελευταίο επεισόδιο -εγώ εκείνο το βράδυ έπαιζα στη Σπάρτη- βάλανε ένα τραγούδι μου για «χαλί» και μετά βγάλανε κάτι στίχους δικούς μου και από κάτω να λέει «Αλκίνοος Ιωαννίδης». Κι έτσι έκλεισε το Fame Story! Μιλάμε για τραγικά πράγματα.
Σε ρώτησαν;
Ποτέ και για τίποτα!
Η πλάκα είναι ότι όταν ρώτησα κάποια στιγμή τον διευθυντή πωλήσεων της εταιρείας «πώς πάει ο δίσκος;», μου απάντησε: «Από τότε που παίξανε τον ”Προσκυνητή” στο Fame Story, πάει πολύ καλά. Συγχαρητήρια!»
Τι του είπες;
«Ευχαριστώ πολύ» (γέλια)
Αν σου ζητούσαν την άδεια θα' λεγες όχι;
Φυσικά και θα' λεγα όχι. Είναι ένας κόσμος που δεν τον αγαπάω και δεν τον θαυμάζω. Με πειράζει που ο άλλος χρησιμοποιεί τη δουλειά μου για να νομιμοποιήσει το καραγκιοζιλίκι του. Με πειράζει πολύ. Απ' την άλλη, δεν πρόκειται να κάνω κάτι για να το εμποδίσω.
Γιατί όχι;
Γιατί πιστεύω ότι ένα τραγούδι από τη στιγμή που εκδίδεται, εκδίδεται. Πάει τελείωσε! Μπορεί ο καθένας να το πάρει και να το κάνει ό,τι θέλει. Να το κουρελιάσει, να το σκίσει, να το σκοτώσει, να το βιάσει.
Χωρίς την άδειά σου;
Βεβαίως.
Αφού είναι δικό σου δημιούργημα!
Τι σημαίνει δικό μου; Είναι ιδιοκτησία μου;
Είσαι ο πατέρας!
Πατέρας όχι! Καθόλου δεν αισθάνομαι έτσι. Πιο πολύ αισθάνομαι ότι είμαι παιδί των τραγουδιών μου, παρά ότι τα τραγούδια είναι παιδιά δικά μου.
Έστω! Να σου βιάζουν τον πατέρα δεν είναι και λίγο! (γέλια)
Τότε, να το ξανακοιτάξω το θέμα! (σκέφτεται) ...Λοιπόν, όχι. Δεν πιστεύω ότι πρέπει να παρεμβαίνεις. Ας δεχτούμε ότι εγώ είμαι ο πατέρας. Ένα παιδί το μεγαλώνεις, το φροντίζεις, βλέπεις ποια είναι τα χαρίσματά του, ποια τα ελαττώματά του, το κατευθύνεις όπως μπορείς και στο τέλος το ντύνεις με τα πιο ωραία του ρούχα και το βγάζεις στον κόσμο. Από τη στιγμή εκείνη, δεν μπορείς πια να είσαι από πάνω του και να ελέγχεις πώς θα του συμπεριφερθεί ο καθένας-ο κάθε εραστής, ο κάθε φίλος, ο κάθε άγνωστος. Έχει πια τη δική του ζωή. Έτσι είναι και το τραγούδι. Κάθομαι, σκίζομαι, το λατρεύω, το φτιάχνω, του προσφέρω ό,τι έχω και δεν έχω για να γίνει καλύτερο κι από μένα τον ίδιο, αλλά όταν βγει πια στον κόσμο έχει τη δική του ζωή. Πονάω όταν του συμπεριφέρονται άσχημα, αλλά δεν θα κάνω παρέμβαση να πω: «Σας απαγορεύω να πείτε το τραγούδι μου». Εξάλλου ένα τραγούδι με αληθινή αξία δεν φοβάται καμία χρήση. Αυτό βέβαια σε καμιά περίπτωση δε δικαιολογεί αυτούς που δε μου ζήτησαν την άδεια.
ΟΚ... Πάμε στη γνώμη σου για μερικούς μουσικούς και συγκροτήματα: Τρύπες.
Ένα συγκρότημα που αγαπάω πολύ. Απ' τα πολύ λίγα ροκ συγκροτήματα που δε θεωρώ σκυλάδες.
«Θα σεβόμουν περισσότερο τον Καρατζαφέρη αν παραδεχόταν ότι είναι ακροδεξιός. Θα τον θεωρούσα λιγότερο επικίνδυνο και θα τον απέφευγα εξίσου»
Βασίλης Παπακωνσταντίνου.
'Οταν ήμουν 14 χρονών, είχαμε κάνει μια καλλιτεχνική εκδήλωση στο σχολείο και μου είπαν «Τι θες να τραγουδήσεις;». Κι εγώ τους έδωσα μια λίστα με 5 τραγούδια, όλα δικά του... Σήμερα δεν τον ακούω πια, ούτε παίρνω τους δίσκους του. Τον αγαπάω πολύ σαν άνθρωπο, αλλά αυτά που έχω ανάγκη ν' ακούσω δεν έχουν καμιά σχέση μ' αυτά που ο ίδιος κάνει.
Τι είναι αυτά που ακούς σήμερα;
Ακούω Θανάση Παπακωνσταντίνου, Σωκράτη Μάλαμα...
Χατζιδάκι;
Πάντα! Όπως έλεγε κι ο ίδιος «Μου αρέσει να ανακαλύπτω τα έργα που ξέρω»...
Ποιο είναι το αγαπημένο σου;
Το «Χαμόγελο της Τζοκόντας».
Από ξένους;
Οι Radiohead μ' αρέσουν, οι Portishead μ' αρέσουν, οι Massive Attack μ' αρέσουν, οι Deus μ' αρέσουν... Αυτή είναι η μιζέρια μου αυτό τον καιρό: μ' αρέσει αυτό, μ' αρέσει εκείνο, αλλά δεν μπορώ να σου πω ότι ζω με κάποιο δίσκο. Παλιά έπαιρνα ένα βινύλλιο και ήταν το σκηνικό μέσα στο οποίο ζούσα για τους επόμενους 6 μήνες. Τώρα δε μου συμβαίνει πια. Ίσως φταίει και η εποχή, γιατί δε βλέπω να συμβαίνει ούτε σ' άλλους ανθρώπους.
Πάμε σε κάτι άλλο: Ποια είναι η γνώμη σου για τον Σάκη Ρουβά;
(σκέφτεται)... για τον Σάκη Ρουβά...
Αυτό τον κούκλο που κάνει τούμπες στη Eurovision!
Νομίζω ότι είναι πάρα πολύ όμορφος. Καταλαβαίνω όλα τα κορίτσια που είναι ερωτευμένα μαζί του. Κάνει πάρα πολύ καλά αυτό που κάνει - εγώ με τίποτα δεν θα μπορούσα να το κάνω.
Θα' θελες;
Όχι. Είναι μια μουσική που δεν αντέχω να την ακούσω, πόσο μάλλον να την πω.
Άσε που δεν είσαι αρκετά γυμνασμένος!
Είναι κι αυτό! Εγώ γενικά δε θα άντεχα αυτόν τον τρόπο ζωής. Το σκέφτομαι καμιά φορά. Άνθρωποι που εμείς τους θεωρούμε ανθρώπους της υποκουλτούρας εργάζονται πολύ σκληρά. Τους θαυμάζω γι' αυτό. Ας πούμε, μου λέγατε πριν για την Πέγκυ Ζήνα... Φαντάζομαι ότι η Πέγκυ Ζήνα ξυπνάει το πρωί κι έχει κομμωτήριο, μετά πρέπει να πάει σε στούντιο αποτρίχωσης, μετά σε λάμπες μαυρίσματος. Μετά πρέπει να κάνει γυμναστική, να συμβουλευτεί τη διατροφολόγο της, να πάει στον οδοντίατρο... Πιστεύω ότι όλοι εμείς οι ψαγμένοι τεμπελχανάδες που θεωρούμε τους εαυτούς μας καλύτερους, λίγο περισσότερο να δουλεύαμε πάνω στο αντικέιμενό μας (γιατί και η Πέγκυ Ζήνα πάνω στο αντικείμενό της δουλεύει-δεν νομίζω ότι είναι το τραγούδι το αντικείμενό της...) θα είχαμε βγάλει αριστουργήματα.
Πες μας τέλος τη γνώμη σου για τον συμπατριώτη σου τον Χατζηγιάννη.
Έχει πολύ καλή φωνή - καλύτερη από τη δική μου. Πριν πολλά χρόνια έτυχε μαζί με μια παρέα μουσικών να τον ακούσουμε σε ένα μαγαζί στην Κύπρο. Έλεγε λαϊκά τραγούδια, Τσιτσάνη, ρεμπέτικα... Τα χάσαμε με τη φωνή του! Ήταν μόνο 16 χρονών... Σήμερα κάνει κάτι που δε με συγκινεί ιδιαίτερα. Με εντυπωσιάζει, όμως, ως προς την έλλειψη ενοχής απέναντι στην επιτυχία. Αυτό είναι κάτι που το χαίρομαι και το λέω ειλικρινά. Εγώ ταλαιπωρήθηκα από την επιτυχία μου-είδα κι έπαθα να ξεφύγω από την ενοχή μου. Ο Χατζηγιάννης εκπροσωπεί μια γενιά που χαίρεται την επιτυχία της.
Ο Χατζηγιάννης ήταν και στην τελετή λήξης της Ολυμπιάδας. Εσύ πού ήσουν;
Στη Νάξο.
Ακούσαμε ότι ο Σαββόπουλος πρότεινε στους οργανωτές και τη δική σου συμμετοχή.
Ναι. Ευχαριστώ τον Θεό που με φώτισε και το απέφυγα.
Γιατί; Δεν σου άρεσε η τελετή;
Πολλά από τα στοιχεία που με ενοχλούν στο ελληνικό τραγούδι βρέθηκαν συγκεντρωμένα σε μία - με το ζόρι - γιορτή.
Η Ολυμπιάδα γενικά πώς σου φάνηκε;
Δεν την παρακολούθησα. Ήμουν σε διακοπές.
Χωρίς τηλεόραση;
Χωρίς καν σπίτι! Γύρναγα με ένα κανό στα παράλια της Βόρειας Εύβοιας.
THE END