ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Στα ελληνικά σχολεία η «δημοκρατία» σαν λέξη υπάρχει παντού. Υπάρχει στα βιβλία, υπάρχει στις εκθέσεις των μαθητών, υπάρχει στο στόμα των φιλολόγων. Στην πράξη, όμως; Πόση δημοκρατία υπάρχει στην καθημερινή ζωή του σχολείου; Όλοι ξέρουμε τι γίνεται όταν ένας μαθητής προσβάλει έναν καθηγητή: Τρώει αποβολή. Τι γίνεται, όμως, όταν ένας καθηγητής προσβάλει έναν μαθητή; Τι μπορεί να κάνει ο μαθητής; Τι μπορεί να κάνει το 15μελές (εκτός από το να διοργανώνει εκδρομές); Αυτά και άλλα πολλά ήταν τα ερωτήματα που γέννησαν την ανάγκη έκδοσης ενός οδηγού για τα δικαιώματα του μαθητή.
Ο οδηγός περιλαμβάνει ερωτήματα και απαντήσεις που ακούστηκαν στο πανελλήνιο συνέδριο «Ξεστραβώσου! Μάθε τα δικαιώματά σου»(Αθήνα, 7-8-9 Δεκεμβρίου 2012). Πολύτιμη πηγή ήταν και η στήλη «Ξεστραβώσου!» του περιοδικού «Schooligans» (www.theschooligans.gr) που έχει δεχθεί εκατοντάδες επιστολές από μαθητές για παραβίαση των δικαιωμάτων τους.
Είναι προφανές ότι ένας μικρός χρηστικός οδηγός δεν μπορεί να συμπεριλάβει όλες τις πιθανές περιπτώσεις. Είναι όμως ένα πρώτο βήμα για να ενημερωθούν οι μαθητές για τα δικαιώματα που τους δίνει ο νόμος και για τους τρόπους να τα διεκδικούν. Και, όπως εύκολα θα διαπιστώσει κανείς, το πρόβλημα (και) στα ελληνικά σχολεία δεν είναι συνήθως ο νόμος αλλά η μη εφαρμογή του.
Schooligans
* Ο παρών οδηγός συντάχθηκε με βάση την εκπαιδευτική νομοθεσία, όπως ισχύει μέχρι τον Μάρτιο του 2013. Ευχαριστούμε την σχολική σύμβουλο Φιλολόγων Πειραιά, κα. Χρυσάνθη Κουμπάρου, για τις πολύτιμες συμβουλές και τον Δημήτρη Μαστόρο για τα σκίτσα, τα οποίαείχε σχεδιάσει ως μαθητής για το περιοδικό «Schooligans».